DOCHODZENIE ODSZKODOWANIA ZA NAJEM POJAZDU ZASTĘPCZEGO W ŚWIETLE NOWYCH REKOMENDACJI KNF

Komisja Nadzoru Finansowego w lipcu 2022 r. wydała rekomendacje dotyczące likwidacji szkód z ubezpieczeń komunikacyjnych.

Kwestia dochodzenia odszkodowania należnego poszkodowanemu za najem co do zasady pozostaje bez większych zmian.

Poszkodowany tak jak to ma miejsce dotychczas, może wynająć pojazd u przedsiębiorcy trudniącego się wynajmem pojazdów innego niż wskazuje towarzystwo ubezpieczeniowe.

Towarzystwa ubezpieczeniowe nadal jednak posiadają furtkę pozwalającą im na zaniżanie należnych odszkodowań poprzez weryfikowanie stawki najmu do stawki niższej, wskazanej w propozycji najmu pojazdu zastępczego, która to jest generowana automatycznie wraz ze zgłoszeniem szkody.

Zgodnie jednak z nowymi rekomendacjami wydaje się, że Towarzystwo musi przygotować dla poszkodowanego bardziej konkretną propozycję najmu, a nie opierać się wyłącznie na automatycznych, identycznych wiadomościach.

Jak podkreśla KNF, Zakład ubezpieczeń powinien niezwłocznie po otrzymaniu zgłoszenia roszczenia przedstawić poszkodowanemu realną propozycję najmu pojazdu zastępczego, który pod istotnymi względami będzie odpowiadał pojazdowi należącemu do poszkodowanego. Dotyczy to również klasy i stanu pojazdu. Co więcej propozycja zakładu, musi być oparta na realnej ofercie, sformułowanej we współpracy z przedsiębiorcą trudniącym się wynajmem pojazdów. Podnosi się, że ta propozycja ma być jednoznacznie wyodrębniona spośród masy dokumentów dostarczanych warsztatom czy poszkodowanym.

Co ciekawe, propozycja ma określać stawki najmu pojazdu zastępczego odpowiadającego klasą pojazdowi uszkodzonemu, obowiązujące na podstawie rzeczywistych ofert wypożyczalni.

Z informacji dla poszkodowanego powinno jasno wynikać, że uprawniony może wynająć pojazd zastępczy na czas naprawy uszkodzonego pojazdu lub na czas niezbędny do zakupu innego pojazdu.

Jedynie propozycja spełniająca przedmiotowe kryteria może uzasadniać odmowę pokrycia tej części kosztów najmu, która wykracza ponad koszt najmu wyliczonego wg stawek wynikających z umowy łączącej ubezpieczyciela ze współpracującym przedsiębiorcą, jeżeli poszkodowany najął pojazd zastępczy we własnym zakresie.

Poszkodowany nie ma obowiązku korzystania z realnej propozycji najmu przedstawionej przez zakład ubezpieczeń. Jeżeli jednak poszkodowany bezzasadnie nie skorzysta z propozycji zakładu i wynajmie pojazd zastępczy na własną rękę, wtedy zakład będzie zwolniony z obowiązku zwrotu wyższych kosztów najmu, niż koszty wynikające z jego propozycji.

Sąd Najwyższy w znanej wszystkim uchwale III CZP 20/17 stwierdził, że nawet jeżeli propozycja zakładu ubezpieczeń odpowiada wszystkim warunkom, to zakład może być zobowiązany do pokrycia kosztów najmu poniesionych przez poszkodowanego ponad koszty wynikające z tej propozycji, jeżeli poszkodowany cyt. „wykaże szczególne racje, przemawiające za uznaniem ich za „celowe i ekonomicznie uzasadnione”.

Wszystkie okoliczności sprawy powinny być brane pod uwagę w ocenie, czy dana sytuacja powoduje, że odpowiedzialność zakładu ubezpieczeń obejmuje również koszty najmu poniesione przez poszkodowanego powyżej stawki z przedstawionej przez zakład propozycji najmu, czy też wyłącza odpowiedzialność w tym zakresie.

W rekomendacjach również zwraca się uwagę na konieczność akceptowania przez towarzystwa pełnego, uzasadnionego czasu najmu pojazdu zastępczego, a nie opieranie się na automatycznie wyliczonym czasie naprawy pojazdu.

KNF oczekuje, że nowe Rekomendacje będą stosowane przez zakłady ubezpieczeń nie później niż od 1 listopada 2022r. 

Podsumowując, w praktyce dochodzenia roszczeń od zakładów ubezpieczeń tytułem odszkodowania za najem pojazdu zastępczego zmieni się niewiele. Z prawdopodobieństwem graniczącym z pewnością Towarzystwa nadal będą weryfikować stawki najmu, zaniżając należne odszkodowania.

Być może jednak Sądy większą uwagę będą skupiać na ustaleniu, czy towarzystwo złożyło nie automatyczną, lecz skonkretyzowaną i szczegółową propozycję najmu pojazdu zastępczego, i czy odmowa skorzystania z takiej oferty w świetle całokształtu okoliczności danej sprawy była uzasadniona.