KARY ZA NIEODŚNIEŻANIE CHODNIKA

Odśnieżanie to jeden z mniej lubianych obowiązków związanych z zimową porą roku. Jednakże, aby zapewnić wzajemne bezpieczeństwo, należy się z niego wywiązywać, zwłaszcza jeśli mowa o chodnikach. Kto jest zobowiązany do odśnieżania chodnika?

Obowiązek ten należy rozumieć w myśl ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach, to „samorządy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania”.  Szczególnie polega to na pozbywaniu się błota, śniegu, lodu oraz innych zanieczyszczeń. Gminy uchwalają również regulaminy utrzymania czystości i porządku na swoim terenie. Obowiązek ten nie dotyczy tylko gminy, ale również właścicieli nieruchomości. Ten sam akt prawny – ustawa – wskazuje, że „właściciele nieruchomości zapewniają utrzymanie czystości i porządku przez uprzątnięcie błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z dróg dla pieszych położonych wzdłuż ich nieruchomości.”

Oznacza to, że każdy właściciel nieruchomości ma obowiązek zadbania o stan chodnika przed oraz wokół swojej posesji w ten sposób, aby był on bezpieczny i możliwy do przejścia dla przechodniów. Nie ma jednak obowiązku odśnieżania chodnika taki właściciel w następujących przypadkach:

•          jeśli chodnik nie znajduje się bezpośrednio przy granicy nieruchomości,

•          jeśli gmina pobiera opłaty za postój lub parkowanie samochodu w miejscu przeznaczonym na ruch pieszy;

•          jeżeli między granicą nieruchomości a chodnikiem jest usytuowany rów melioracyjny, trawnik, pas zieleni lub jakakolwiek inna przeszkoda.

Właściciel nieruchomości nie jest jednak zobowiązany do usuwania śniegu i lodu z przystanków komunikacyjnych, gdyż obowiązek ten spoczywa na przedsiębiorcach, który użytkują tereny służące komunikacji miejskiej.

Co ważne, ustawa nie wskazuje wprost, jak często odśnieżać chodnik. SN wskazał w wyroku z 26 lipca 2017 roku (III CSK 356/16), że: „Właściciel nieruchomości dochowa więc należytej staranności w tym względzie, jeśli czynności te były przez niego rzeczywiście wykonywane w sposób periodyczny, choć efekt tych czynności nie był trwały.”

Według art. 117 k.w. „kto, mając obowiązek utrzymania czystości i porządku w obrębie nieruchomości, nie wykonuje swoich obowiązków lub nie stosuje się do wskazań i nakazów wydanych przez właściwe organy w celu zabezpieczenia należytego stanu sanitarnego i zwalczania chorób zakaźnych, podlega karze grzywny do 1500 złotych albo karze nagany.”

Odpowiedzialność za szkodę na osobie rozważył SN w uchwale z dnia 24 listopada 2017 roku (III CZP 38/17). SN stwierdził, że „gmina ponosi odpowiedzialność za szkodę wynikającą z nieuprzątnięcia błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z chodników położonych wzdłuż nieruchomości, w sytuacji nienależytego sprawowania nadzoru nad wykonaniem przez właściciela obowiązku wynikającego ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.”

Wynika z tego, że to właściciel w pierwszej kolejności odpowiada za stan tego chodnika, ale może się on od tej odpowiedzialności uwolnić, ponieważ to gmina musi sprawować nadzór nad wykonywaniem tego obowiązku. Wówczas, to gmina może ponosić odpowiedzialność za taką szkodę, która wynika z braku realizacji obowiązku nadzoru.