ZADOŚĆUCZYNIENIE DLA NAJBLIŻSZYCH...

W tym artykule przybliżymy Państwu nową instytucję Kodeksu Cywilnego wprowadzoną w wyniku nowelizacji z dnia 24 czerwca 2021 r. (Dz.U. z 2021 r. poz. 1509). Ustawodawca w dodanym art.  446^2 KC uregulował możność dochodzenia przez najbliższych członków rodziny poszkodowanego zadośćuczynienia z tytułu zerwanych więzi rodzinnych. Jest to swoiste novum, bowiem dotychczas na gruncie Kodeksu Cywilnego możliwe było dochodzenie zadośćuczynienia wyłącznie w przypadku śmierci – gdy nastąpiło znaczne pogorszenie sytuacji życiowej najbliższych członków rodziny poszkodowanego. Wykładnia rozszerzająca art. 446 KC w niektórych przypadkach dopuszczała zasądzenie zadośćuczynienia za zerwane więzi rodzinne, nawet gdy nie nastąpiła śmierć poszkodowanego. Obecnie mamy nowy, wyodrębniony przepis o następującym brzmieniu:

W razie ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia, skutkującego niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej, sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny poszkodowanego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

 

W pierwszej kolejności należy wyjaśnić co rozumiemy pod pojęciem „najbliższy członek rodziny”. Chodzi tu przede wszystkim o małżonka, rodziców i dzieci (własne oraz przysposobione).  Należy jednak zaznaczyć, że pojęcie to jest nieostre i nie można wykluczyć istnienia silnych więzi rodzinnych pomiędzy dalszymi krewnymi czy osobami niespokrewnionymi np. narzeczonymi. Kwestia ta każdorazowo wymaga należytego uzasadnienia i podlega ocenie przez Sąd. 

 

Jako ciężkie i trwałe uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia, które skutkuje niemożnością nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej należy postrzegać takie stany jak:

• stan śpiączki pourazowej
• wystąpienie stanu wegetatywnego
• stany po uszkodzeniu mózgu
• inne stany powodujące niezdolność do samodzielnej egzystencji
• zaburzenia psychiczne

Katalog ten jest otwarty, a sytuacja poszkodowanego i jego rodziny każdorazowo jest badana przed Sąd indywidualnie. 

Wprowadzona regulacja jest odpowiedzią na częste odmowy wypłaty zadośćuczynienia w przypadku wystąpienia ciężkiego i trwałego uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia i wynikającą z nich niemożność nawiązania lub kontynuowania więzi rodzinnej. Nowy przepis ma ułatwić jego dochodzenie. Podkreśla się, że stan emocjonalny najbliższej rodziny poszkodowanego w takich przypadkach jest podobny lub nawet gorszy niż w przypadku śmierci, bowiem żałoba i krzywda nią wywołana niejednokrotnie ulega zmniejszeniu wraz z upływem czasu, a codzienne życie
i obserwowanie chorego członka rodziny wywołuje silniejszy ból.